"ผื่น" ที่ผิวหนัง หรือผิวหนังอักเสบ เป็นปัญหาที่พบบ่อยในเด็ก โดยเฉพาะในเด็กเล็ก เนื่องจากเด็กเล็กยังไม่สามารถรักษาความสะอาดของผิวหนัง และผิวหนังของเด็กมีความบอบบาง ซึ่งง่ายต่อการเกิดอาการแพ้สารเคมีและวัสดุอื่นๆ รวมทั้งแมลงกัดต่อย
โดยทั่วไป ผื่นที่ผิวหนังมักมีลักษณะเป็นผื่นราบ ตุ่มนูน ตุ่มใส หรือผื่นลมพิษ หากผื่นที่มีอาการคันและเด็กเกา อาจทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนตามมา ทำให้ผื่นมีลักษณะเป็นตุ่มหนองที่เรียกว่า "พุพอง" หรือเกิดเป็นฝีหนองได้สาเหตุของผื่นที่ผิวหนังในเด็ก ส่วนใหญ่มาจากการแพ้ มีชื่อเรียกต่างๆ กัน ตามสาเหตุและบริเวณที่เป็นผื่น เช่น ผื่นแพ้ผ้าอ้อม ผื่นแพ้ยา ผดผื่นคันจากอากาศร้อน ผื่นยุงกัดมดกัด ผื่นพุพอง ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง หรืออาจเกิดอาการจากโรคไข้ออกผื่นได้
โรคไข้ออกผื่น ส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสและอาจมีอาการไข้หวัดร่วมด้วย บางโรคมีลักษณะเฉพาะ เช่น ส่าไข้ หัด อีสุกอีใส และเริม หากไม่มีลักษณะเฉพาะ มักเรียกรวมๆ ว่า "ไข้ออกผื่น หรือ "ผื่นไวรัส"
การรักษาเบื้องต้น ผื่นที่ผิวหนังในเด็กมักหายได้เองภายใน 3-7 วัน กรณีที่สงสัยว่าเป็นผื่นแพ้ยาให้หยุดยาทุกชนิดและปรึกษาแพทย์ การให้ยาทากลุ่มสเตียรอยด์ที่มีฤทธิ์อ่อน เช่น ครีมทีเอ ขนาด 0.02% ทาเช้าเย็นหลังอาบน้ำ อาจช่วยให้ผื่นหายเร็วขึ้น กรณีมีอาการคันมาก โดยเฉพาะผื่นลมพิษ อาจให้กินยาแก้แพ้ หากทราบหรือคาดเดาถึงสาเหตุการแพ้ได้ ควรหลีกเลี่ยงสาเหตุเหล่านั้น กรณีเป็นแผลพุพอง อาจฟอกด้วยสบู่ฆ่าเชื้อหรือใช้ยาแก้อักเสบชนิดขี้ผึ้ง อาการที่ควรปรึกษาแพทย์ กรณีผื่นที่ผิวหนังไม่หายหรือไม่ดีขึ้นภายใน 1 สัปดาห์ อาการผื่นที่ผิวหนังเพิ่มขึ้นหลังใช้ทายากลุ่มสเตียรอยด์ กรณีเป็นผื่นพิษที่มีอาการบวม หรือมีอาการหายใจลำบากร่วมด้วย หรือเป็นโรคลมพิษชนิดเรื้อรัง
การป้องกัน ดูแลรักษาความสะอาดของผิวหนังและเสื้อผ้าเครื่องใช้ ควรใช้ผ้าอ้อมชนิดสำเร็จรูปเท่าที่จำเป็น เพราะอาจทำให้เกิดการอับชื้น หลีกเลี่ยงยุงและแมลงกัดต่อย โดยการใช้ยากันยุงและยาทากันยุง หลีกเลี่ยงการใช้ยาแก้อักเสบหากไม่จำเป็น บันทึกชื่อยาที่เด็กแพ้ และแจ้งให้แพทย์ทราบทุกครั้ง หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยที่เป็นไข้ออกผื่น ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันโรคหัดและโรคอีสุกอีใส
ที่มา : หนังสือพิมพ์มติชน โดย รศ.นพ.ชิษณุ พันธุ์เจริญ ฝ่ายกุมารเวชศาสตร์ รพ.จุฬาลงกรณ์
ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต
